درسهایی از قرآن و نهج البلاغه
گفتگویی آرام در مورد شگفتی های عددی قرآن
گفتگویی
آرام در مورد شگفتی های عددی قرآن
از همان 19 سال قبل که رشاد خلیفه را ترک نمودیم در
حالیکه در دفتر کارش در آمریکا کشته یافته شد ، سؤالها در مورد شگفتی های
عددی قرآنی ادامه دارد بدون اینکه کسی یافته شود که جواب خوبی برای آنها
بیاورد.
رشاد خلیفه درحالی رفت که بار سنگینی بعد
از خودش رها کرده بود و کسی هم میل حمل کردن این بار را نمی یافت!
این بار ، درحقیقت مجموعه ی سنگینی از پرسشها بود، روزانه
سؤالاتى در مورد این علم یعنى اعجاز عددى قرآن به من مى رسد ، آیا درست است
که آن را " علم " بنامیم؟ و آیا ما نیازمند این نوع دانشها مخصوصاً در این
زمان هستیم؟ براستى آیا این قرآن نیازمند این شماره ها ست تا ثابت شود که
قرآن کتاب الله تعالى ست؟و چرا می بینیم عددهایی را که جستجوگران قرآنی در
این علم تقدیم می دارند با اعدادی که ما به سنجش و شمارشش برآمدیم متفاوت
است؟
حقیقت این است برادرانم ،پاسخگویی به این
سؤالها نیازمند زمان طولانیست تا بصورتى علمى و محکم ادا شود ولی ما در
خلال این صفحات سعی خواهیم کرد تا چکیده ای از اعجاز عددی در قرآن را بیان
کنیم و کسی را هم مجبور به قبول این اندیشه ها نمی کنیم بلکه بر هر مؤمنى
که مدعى محبت به کتاب الله تعالى ست واجب است که دقت و بررسى کند و بدنبال
حقیقت آن شود و با دیدى منصفانه و عادلانه به این حقایق بنگرد و تحت تأثیر
آراء بعضى علما که این علم را بی اساس یا بی فایده معرفی می کنند ، قرار
نگیرد.
بله ، ما به علما و دانشمندان دین خود
احترام قائلیم و قدر و منزلتشان را به خوبى مى شناسیم زیرا خداوند آنان را
براى حمل این امانت انتخاب نموده است ، امانت دعوت بسوى الله تعالى ، پس
پاداش نیک خداوند نثارشان باد ، ولى : چه اشکالی دارد اگر در بعضی مسائل با
هم اختلاف کردیم!؟ آخر هر مسلمانى خود دیدگاهی دارد ، مهم این است که در
تفکیر و عقیده براى خداوند اخلاص داشته باشد ، پس بیایید با این سؤال آغاز
نماییم:
آیا درست است که اعجاز عددى یا شگفتی های
شمارشی قرآنی فایده ای ندارد؟
بعضی از علماى ما
متأسفانه مى گویند که فایده ای از این اعجاز عددی قرآنی بدست نخواهد آمد!
و من نمی دانم از کجا این حرف را آوردند و برهان علمی براین سخن
چیست!!
و تأسف بار است که بیشتر علمایى که سخن از
عدم فایده ى اعجاز عددى قرآن ، یا اینکه باعث مى شود مؤمن را از جوهر قرآن
بدور سازد یا اینکه این اعجاز عددى ساخته ى بهایى هاست ! یا اینکه قرآن
حاجتى به لغت ارقام ندارد ..... اعتماد کاملشان بر سر انحرافات و خطاهاى
رشاد خلیفه بود ، و یکى از همین علما گفت: " اگر این علم فایده ای داشت
اولین صاحب این بدعت از آن فایده برده بود " و منظورش رشاد خلیفه بود.
و من می خواهم عبارتی را زمزمه کنم که امیدوارم به دلهای علماء
قبل از عقلهایشان برسد : آیا خداوند شما را بر تمامی علوم کتابش آگاه ساخته
است؟ چگونه دریافتید که قرآن دارای معجزه ی عددی نیست؟
و آیا یک مؤمن که مدعى ست قرآن را دوست مى دارد مى تواند تصمیم
گیرد که قرآن به چه نیازمند است و به چه نیازی ندارد؟ و اگر در آینده ثابت
شد که قرآن از نظر عددی دارای شگفتی ست ، پس سرانجام این تبلیغها در دوری
از دانش اعجاز عددی چیست؟
براستی که منطق علمی و
قرآنی بر هر کسی که مدعی بی فایده بودن علم اعجاز عددی قرآن است واجب ساخته
که برای ادعایش برهان بیاورد ، خداوند مى فرماید: (قُلْ
هَاتُوا بُرْهَانَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ صَادِقِینَ) بگو برهانتان را بیاورید اگر واقعاً راستگو هستید.
پس آیا روش دعوت با علم اعجاز عددی را تجربه کرده و ثابت شده که
بی فایده است؟ و برای همین می گوییم: بر علمای ما شایسته است که هر اندیشه ی
جدیدی که در رابطه با کتاب الله تعالی می باشد را مورد تشویق قرار دهند و
علیه هر روش جدید قد علم نکنند و همچنین آزادی بحث در عجایب تمام نشدنی
قرآنی و معجزات نهایت ناپذیرش را رها بشناسند.
کشورهای
غربی ملحد، آزادی بحث در جهان را رها ساختند و به نتیجه های شگفت آوری
رسیدند و کافیست که ما اکنون تقریباً در همه چیز از غرب تبعیت می کنیم ، و
تقریباً هرچیز از سوزن گرفته تا خودرو وارد می کنیم ، و بدتر از آن اینکه
ما در بحث و جستجوهاى اعجاز علمى قرآن به نتایجی که علماى غرب بدان رسیدند ،
تکیه مى کنیم!یعنى ما براى اینکه ایمانمان به این قرآن افزون شود
نیازمند کوششها و نظریه ها و اختراعات غرب هستیم!!
هر مسلمانى این مشکل را درک نموده ، و صدها سؤال برایم مى آید که
خلاصه اش: اگر قرآن تمامی این حقیقتهای علمی را نام برده پس چرا شما
دانشمندان مسلمان آنها را کشف نمی کنید!؟ و متأسفانه جوابى براى این سؤال
نیست غیر از اینکه ما در حق قرآن و علم کوتاهى نموده ایم. و سؤال این است :
آیا منتظریم تا غربى ها برایمانساختار عددى در قرآن را
برایمان کشف نمایند؟ و آیا منتظریم تا غربی ها بیایند و قرآن را مطالعه
نموده و عجایب و معجزاتش را آشکار سازند؟
دوستان !
یادم است روزى یک طلبه از شیخش در مورد حروف مقطعه ى اوایل سوره ها مثل ( الم )
و غیره سؤال کرد و آن شیخ جوابش داد که علماى قدیمى به تفسیر آن نرسیدند و
گفتند ( الله أعلم بمراده ... خداوند به مرادش آگاهتر است ) و ما هم
بایستى در همینجا توقف کنیم براى اینکه آن گذشتگان از ما به کتاب الله
آگاهتر بودند!!
به جواب این شیخ بنگرید که چقدر
باعث تعطیلی عقلهایی شد که ممکن بود به بحث پرداخته و
اسرار این حروف را آشکار سازد ، آیا مى دانید عزیزان که این شیخى که از
جستجو در علم اعجاز عددى باز مى دارد و از عواقب خطرناکش
برحذر مى دارد ، آیا مى دانید اینگونه دعوت کردن بمانند دعوت برای تعطیلی
عقلها و توقف جستجو در علوم کتاب الله تعالی ست!
بهانه
ای که بعضی علمای مسلمین می تراشند این است که می گویند: نمی خواهیم هرکسی
به تفسیر قرآن بازی کند و احکام نادرست استنباط نماید تا مدعیان نادان
زیاد نشوند و اسلام آسیب نبیند چون اسلام به اندازه ی کافی مورد آزار واقع
شده !
و من واقعا تعجب مى کنم : چه مشکلی پیش
خواهد آمد اگر تمامی بشر جاهل و عالمشان به این ندای قرآن پاسخ دادند: (أَفَلَا یَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآَنَ ... آیا قرأن را با دقت مطالعه نمی کنند )؟
چه مشکلی پیش خواهد آمد اگر هر کس به اندازه ی فهم و توانایی اش قرآن را
مورد تدبر و فهم قرار دادیم؟و اینجا وظیفه ی علمایمان ظاهر می شود که با
حکمت به تصحیح انحرافات و اشتباهات بپردازند و نه با دور ساختن مردم از
کتاب الله ! و برای همین است که من عالم و شیخى که مردم را از تفکر در قرآن
بازمی دارد را در حقیقت دورکننده ی مردم از قرآن می شناسم برای اینکه این
قرآن تنها برای علما نازل نشده که آن را با تدبر بفهمند بلکه برای هرکدام
از ما هراندازه میزان فرهنگ و تخصص باشد ،نازل شده است.تظار چه فایده هایی از تحقیق در اعجاز عددی قرآن داریم؟
همچنین
از فایده ها این است که به کسانی که قرآن را دست کم گرفته و می گویند نوشته
ی بشر است و همانند آن را آورده اند!! ثابت خواهیم کرد که ممکن
نیست همتای این قرآن یا همتای یک سوره اش پدید آید. زیرا لغت
اعداد درواقع لغت قانع کننده ای ست که در آن شک و تردیدی نیست.
و ما هرگاه این حقایق عددی را که ثابت می کند حروف قرآن و کلماتش
با نظام محکمی نظم یافته اند ، و به آنان می گوییم آیا شما می توانید
کتابی را بیاورید که این تناسق و نظم عددی محکم در آن یافته شود ؟ در آن
وقت است که ناتوانی شان آشکار خواهد شد و به خود باز خواهند آمد و سرانجام
اعتراف خواهند کرد هرچند در وجدانشان ، که این قرآن ممکن نیست سخن بشر
باشد.
فایده ى دیگر اینکه ما به اسرار تکرار یک
نوع داستان در سوره های متعدد دقت
بیشتری خواهیم کرد و با تعمق خواهیم نگریست ؟ درواقع یک سیستم منظم محکمی
در تکرار قصه های قرآنی ست.
چرا آیه هایی مثل فَبِأَیِّ آَلَاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ {الرحمن
: 13 } در سوره ی الرحمن 31 بار تکرار
شده ، چرا؟
درواقع یک سیستم محکم و منظم عددی در
شماره های آیات وجود دارد. و چرا کلمات محدود و مشخصی در قرآن تکرار می
شود؟ و چرا ... دانش شگفتی های عددی قرآنی پاسخ گوی تمامی این پرسشهاست
زیرا علمی ست که در اسرار تکرار این کلمات و حروف و ترتیب
سوره ها و آیات تحقیق می کند.
از فایده های بزرگ
تحقیق در اعجاز عددی قرآن این است که حقایق عددی در قرآن قابل تغییر و
تبدیل نیست برخلاف نظریه های علمی بهره گیری شده در اعجاز علمی قرآنی که
ممکن است بر اساس توانایی های علمی و تکنولوژی در دسترس هر زمان ، پیشرفت و
تغییر یابد ، و این است که شگفتی های عددی قرآن دارای بلاغت و اثر
بیشتریست مخصوصاً که ما در عصر تکنولوژى شمارشى هستیم.
و از فایده هاى این علم نیز این است که توسط تمامى بشربا وجود
اختلاف زبانها و اعتقادهایشان آسان ترجمه مى شود و آسان فهمیده مى شود،
یعنى اگر روش دعوت بسوی الله با شرح اعجاز عددی قرآن بصورت درست بهره
برداری شود بزرگترین اثر در قانع ساختن غیر مسلمین به رسالت راستین اسلام
خواهد داشت.و خودم با بعضی از ملحدین تجربه کرده ام و متوجه شدم شخص ملحد
هرگاه به یک واقعیت رقمی ثابت برمی خورد که قادر به رد یا انکارش نمی شود
خود را گم کرده و بسیار بهت زده می شودنتقادات وارد شده
برادران ایمانی ام ! من بشدت متأسف مى شوم وقتى از یک عالم بزرگ انتقادی در مورد دانش شگفتی های رقمی و عددی قرآن می شنوم درحالیکه به این تحقیقات اطلاع نیافته یا حتی خودش را در تحقیق در کتاب الله به تلاش نیانداخته !
یک نمونه از شگفتی های عددی قرآن این است که کلمه ی ( شهر .. ماه ) در قرآن 12 بار به تعداد ماه های سال تکرار شده است و کلمه ی ( یوم ) در قرآن 365 بار به تعداد روزهای سال تکرار شده است.
و انتقادی که بارها بر این حقایق شنیده ایم این است که این ارقام بافته شده و نادرست است ، و بهانه مى آورند که تمامى کلمات مشتق مربوط به ( شهر ) مانند ( شهرین ) و ( شهور ) حساب نشده ....
و همچنین تمامی کلمات مشتق و مربوط به ( یوم ) مانند ( أیام ) و ( یومکم ) ... پس نتیجه این است که کلمات ، انتخاب شده و خوشه چینی شده و اثری از هیچ معجزه نیست!!!
اشکال در این است دوستانم ، که تمامی این انتقاد کنندگان به کلیه ى این تحقیق قرآنی آگاه نشده اند و فقط قسمتی از آن را بریده اند و هرگز بر منهج محقق و روشی که در بحث بر آن اعتماد شده دقت نکرده اند.
ما می گوییم کلمه ی ( شهر ) با صیغه ی مفرد 12 بار تکرار شده است و در قرآن بشکل 3 صورت آمده است:
1- شهر 4 بار.
2- الشهر 6 بار.
3- شهراً 2 بار.
و همانطور که مى بینیم تمامى آنها کلمات مفرد هستند و متعلق به ضمیر خاصى نیستند.و براى تأکید بر صدق این عدد ، 12 آیات را همانطور که در قرآن آمده مى نویسیم:
1- شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِی أُنْزِلَ فِیهِ الْقُرْآَنُ
2- فَمَنْ شَهِدَ مِنْکُمُ الشَّهْرَ فَلْیَصُمْهُ
3- الشَّهْرُ الْحَرَامُ
4- بِالشَّهْرِ الْحَرَامِ
5- یَسْأَلُونَکَ عَنِ الشَّهْرِ الْحَرَامِ
6- وَلَا الشَّهْرَ الْحَرَامَ
7- وَالشَّهْرَ الْحَرَامَ وَالْهَدْیَ وَالْقَلَائِدَ
8- إِنَّ عِدَّةَ الشُّهُورِ عِنْدَ اللَّهِ اثْنَا عَشَرَ شَهْرًا
9- وَلِسُلَیْمَانَ الرِّیحَ غُدُوُّهَا شَهْرٌ
10- وَرَوَاحُهَا شَهْرٌ
11- وَحَمْلُهُ وَفِصَالُهُ ثَلَاثُونَ شَهْرًا
12- لَیْلَةُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ
دقت فرمایید عزیزان چگونه الله تعالی در کتابش 12 بار به تعداد ماههای سال از ماه نام برده است! و تأکید فرموده است که تعداد ماهها 12 است در این سخن الله تعالى:
(إِنَّ عِدَّةَ الشُّهُورِ عِنْدَ اللَّهِ اثْنَا عَشَرَ شَهْرًا) ، آیا این توافق و نظم ، تصادفى آمده است؟ کسى که این آیات قرآنى را با تأمل مطالعه مى کند متوجه مى شود نظام بسیارى در آن است:
1- ما مى دانیم که رمضان بهترین ماه سال است و بهترین شبهایش شب قدر است ، و عجیب این است که الله تعالى اولین آیه از این آیات را با ذکر ماه رمضان شروع فرمود (شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِی أُنْزِلَ فِیهِ الْقُرْآَنُ ) ،
و آیات را با سخن از شب قدر تمام کرد در حالیکه در ماه رمضان است (لَیْلَةُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ) ، یعنى زنجیره ى آیات با کلمه ى ( شهر ) در آیه ى اول شروع شد ( شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِی أُنْزِلَ فِیهِ الْقُرْآَنُ ) و با کلمه ى (شهر ) در سخن الله تعالى در آیه ى آخرى تمام شد : (لَیْلَةُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ ) !!! آیا این نظم ، تصادفى آمده است؟
2- ملاحظه مى نماییم که کلمه ى ( ماه ) دو نوع آمده است ، نوع اول بصورت معرفه با الف و لام ( الشهر ) و نوع دوم بدون الف و لام بدینصورت ( شهر ، شهراً ) ، و با تأمل بیشتر متوجه ى توازن دقیق بین دو حالت مى شویم ، زیرا کلمه ى ( الشهر ) بصورت معرفه 6 بار تکرار شده ، و کلمه ( شهر ، شهراً ) بدون تعریف نیز 6 بار تکرار شده بهمان تعداد ، آیا این توازن نیز تصادفى آمده است؟
همچنین اعتراضی از طرف بعضی علما در مورد تکرار کلمه ی ( یوم ) در قرآن وجود دارد ، می گویند چرا کلمه ی (أیام ) و کلمه ی ( یومکم ) را به حساب نیاورده اید ؟ می گوییم عزیزان ! هرگاه تکرار یک کلمه را بررسی می کنیم بدون مشتقاتش حساب می گیریم ، و کلمه ى ( یوم ) با اشکال متعددى وارد شده است : (یوم، بیوم، لیوم، یوماً، الیوم، فالیوم، بالیوم ) اما براى مثال کلمه ى ( یومین ) در حقیقت از مشتقات کلمه ى ( یوم ) است و بر همین اساس منهجى آن را به حساب نمى گنجیم.
و با پیروی از این منهج می بینیم کلمه ی ( الیوم ) 365 بار دقیقاً به تعداد روزهاى سال تکرار شده است ، شما را به الله قسم این چه تصادفی ست که کلمات را به گونه ای قرار می دهد که با این توافق عجیب تکرار شود؟شگفتی غیر منتظره !عزیزانم! بیست سال قبل موضوع علم شگفتی عددی قرآن را کاملاً رد مى کردم! ولى اراده ى الله بر این شد که بر بعضى از نوشته ها در این مجال علمى آگاهی یافتم ، و سعى خودم را در اثبات اینکه اعجاز عددى قرآن نادرست است ، شروع کردم ! ولى نتیجه اش چه شد؟!
برای خودم مقررات سخت و محکمی قرار دادم تا بتوانم به هدفم برسم ، براى همین هیچ عددی را قبول نمی کردم مگر اینکه مثل روشنی آفتاب واضح باشد و شکی در آن نباشد و دو نفر در آن شک نکنند.
و گفتم اگر معجزه ای یافتم که انسان با هر نوع سعی و تلاش هم قادر به انکارش نباشد پس این علم را قبول خواهم کرد و بدان قانع خواهم شد و الا از سرسخت ترین دشمنان آن خواهم شد!
و خواست الله تعالی بر این شد که به یک آیه ی عظیم شروع کنم که خداوند در آن انس و جن را به مبارزه خوانده که همتایی شبیه این قرآن بیاورند ، و این آیه را بسیار تکرار مى کردم و به آن متأثر مى شدم و این سخن الله تعالى مى باشد:
(قُلْ لَئِنِ اجْتَمَعَتِ الْإِنْسُ وَالْجِنُّ عَلَى أَنْ یَأْتُوا بِمِثْلِ هَذَا الْقُرْآَنِ لَا یَأْتُونَ بِمِثْلِهِ وَلَوْ کَانَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ظَهِیرًا ) سورة الإسراء : 88 .
بگو اگر تمامی انس و جن با هم شوند تا شبیه این قرآن را بیاوردند هرگز مانندش را نخواهند آورد حتی اگر همه همراه و پشتیبان هم شوند.سوره اسراء : ۸۸
به شمارش کلمات این آیه پرداختم و دیدم 19 کلمه بود، سپس به شمارش حروفش پرداختم دیدم 76 حرف است، و آنچه نظرم را جلب کرد این بود که عدد 76 از مضاعفات عدد 19 است و چنین است:
76 = 19 × 4
و به فکر کردن مشغول شدم که آیا این اتفاقی ست؟ و به تدبر ادامه دادم ، و این سؤال را مطرح کردم : چند حرف از حروف لغت عربی در این آیات است؟ و هنگامی که به شمارش پرداختم دیدم دقیقاَ 19 حرف !!و آن حروف اینها بود : (ق ل ی ا ج ت م ع ن س و ب ث هـ ذ ر ک ض ظ ) ، گفتم سبحان الله ، چگونه ممکن است اتفاق و تصادف باعث این توافق و نظم عجیب شود؟
ولی من تحقیق را ادامه دادم و خود را در مقابل 3 اعداد دیدم همانطور که دیده می شود:
- تعداد کلمات در این آیه 19 کلمه است.
- تعداد حروف در این آیه 76 حرف است.
- تعداد حروفی که آیه از آن تشکیل شده بجز تکرار ، 19 حرف است.
و به خود گفتم چرا الله تعالی دقیقاً این تعداد را انتخاب فرموده است، و چه ارتباطی با قرآن دارد؟
زیرا این آیه ، انس و جن را به مبارزه مى خواند که همتایى بمانند قرآن بیاورند؟و هنگامیکه به جمع این 3 اعداد پرداختم نتیجه ى غیرمنتظره این بود که مجموع 3 اعداد مساوى با تعداد سوره هاى قرآن بود!
19 + 76 + 19 = 114 عدد سوره های قرآن کریم!!!
این آیه باعث شد اندیشه و فکرم بسوى شگفتی های عددی قرآن تغییر یابد و شروع به تحقیق نمودم و مثالها آنقدر متراکم شد که جایی برای شک باقی نگذاشت که این علم وجود دارد و نمی توانیم آن را انکار کنیم.
و شما عزیزانم را به خواندن این تحقیقات دعوت می کنم که عظمت اعجاز عددی قرآن را آشکار می سازد و در حقیقت عظمت نازل کننده ی این معجزات ، سبحانه و تعالی را آشکار می نماید.
آیا یقین و تسلیم شدنمان به الله تعالی بیشتر می شود؟
ملاحظه : در این آیه " واو عطف " را تابع کلمه ی بعدش می شناسیم و نه کلمه ای مستقل. باوجود اینکه در این آیه معجزه ای ست حتی با شمردن واو العطف به عنوان کلمه ای مستقل ، و این از عطمت شگفتی های قرآن است ، به کتاب " إشراقات الرقم سبعة فی القرآن الکریم " ( فی کل آیة معجزة ) مراجعه شود
وظائف ما نسبت به قرآن
وظائف ما نسبت به قرآن
تعلیم و تعلّم قرآن
لقد منّ الله علی المؤمنین إذ بعث فیهم رسولا من انفسهم یتلوا علیهم آیاته و یزکّیهم و یعلّمهم الکتاب والحکمة
سوره آل عمران 164
همه ما مسلمانان بر اساس دستور قرآن موظف هستیم ، این کتاب آسمانی را بیاموزیم تا با دستورات الهی آشنا شده و راه سعادت را با آگاهی هر چه بیشتر طی کنیم ولذا پیامبر عظیم الشأن اسلام صلی الله علیه و آله فرمود
خیارکم من تعلّم القرآن و علّمه
بهترین شما کسی است که قرآن را یاد بگیرد و به دیگری نیز بیاموزد
بحار الانوار ج 92 ص 186
مولا امیرالمؤمنین علیه السلام تعلیم قرآن به فرزندان را جزء وظائف پدر و حقّ فرزندان می داند
حقّ الولد علی الوالد ... أن یعلّمه القرآن
نهج البلاغه حکمت 399
حضرت امام جعفر صادق علیه السلام فرمود: سزاوار است مؤمن نمیرد تااین که قرآن را بیاموزد یا در حال آموزش آن باشد
ینبغی للمؤمن أن لا یموت حتّی یتعلّم القرآن، او یکون فی تعلّمه
منتخب میزان الحکمه ص 417
******************
کتاب أنزلناه الیک مبارک لیدبروا آیاته و لیتذکر اولوا الالباب
افلا یتدبرون القرآن ام علی قلوب اقفالها
این
کتابی است پر برکت که بر تو نازل کرده ایم تا در آیات آن تدبر کنند و
صاحبان مغز ( و اندیشه ) متذکر شوند
آیا آنها در قرآن تدبر نمی کنند؟ یا
بر دلهایشان قفل نهاده شده است؟
سوره ص 29 و محمد 24
تدبر، از ماده ( دبر- بر وزن ابر ) به معنای بررسی نتائج و عواقب چیزی است
قرآن کتاب اندیشه
این کتاب بزرگ آسمانی تنها برای تلاوت نیست، بلکه هدف نهائی از آن، ذکر ( یادآوری) ، تدبر ( بررسی عواقب و نتائج کار )، انذار( خارج کردن انسانها از ظلمات به نور) است
به این ترتیب باید قرآن در متن زندگی قرار گیرد، اما متأسفانه بر خورد گروهی از مسلمانان با قرآن مناسب نیست، تنها به تلاوت بدون توجه به پیام آن می پرازند، برخی فقط به تجوید و مخارج حروف و زیبائی صوت اهمیت می دهند، بیشترین بدبختی گرفتاری مسلمانان نیز ناشی از بی توجهی به عمق قرآن و تدبر در آن است
و لذا مولا امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود
تدبروا آیات القرآن و اعتبروا به فانه ابلغ العبر
در آیه های قرآن تدبر و بررسی کنید و عبرت بگیرید، بدرستیکه قرآن حاوی رساترین عبرتها است
غررالحکم ج 3
ودرنقل دیگری فرمود: می خواهید دلهایتان بهاری شود، پس تلاش کنید قرآن را خوب بفهمید
تفقهوا فیه فانه ربیع القلوب
نهج البلاغه خ 110
یکی از مسائلی که قابل بررسی و توجه ویژه است، خطابهای قرآن (مخصوصا خطاب به مؤمنین ) می باشد، خدای متعال در قرآن کریم حدود 90 بار با عبارت ( یا ایها الذین امنوا ) به مؤمنین خطاب کرد و بیش از 200 مطلب بسیار مهم را بیان نمود، دقت کنید
******************
عمل به دستورات قرآن
هذا کتاب انزلناه مبارک فاتبعوه واتقوا لعلکم ترحمون
این کتابی است پر برکت که ما ( بر تو) نازل کرد یم از آن پیروی نمائید و پرهیزگاری پیشه کنید تا مورد رحمت قرار گیرید
سوره انعام 155
قرآن کتاب عمل
این کتاب آسمانی برای سعادت و ترقی انسان نازل شد، البته برای رسیدن به سعادت باید به دستورات آن عمل شود و بر اساس آموزه های قرآن، ایمان بدون عمل نمی تواند مفید باشد، لذا دربیش از 50 آیه ایمان و عمل با هم آمده است و خدای متعال رستگاری واقعی را در ایمان به همراه عمل صالح می داند
والعصر إن الانسان لفی خسر الاّ الذین آمنوا و عملواالصالحات
سوره والعصر
و لذا پیامبر اکرم صلی الله و علیه و آله فرمود هر کس قرآن بخواند ولی به دستورات آن عمل نکند، در قیامت کور محشور می شود و حتی در نقل دیگری فرمود: چه بسا افرادی که قرآن می خوانند ولی ( به علت عمل نکردن به دستورات ) قرآن بر آنان نفرین می کند
من قرأ القرآن و لم یعمل به حشره الله یوم القیامة أعمی
رب تال القرآن و القرآن یلعنه
و مولا امیرالمؤمنین با تأکید فراوان سفارش می کند که مواظب باشید، دیگران در عمل به قرآن از شما سبقت نگیرند
الله الله فی القرآن لا یسبقکم بالعمل به غیرکم
در این مورد آیات و روایات فراوانی وجود دارد که برای بهره برداری بیشتر به منابع مربوط مراجعه نمائید
******************
قرائت و تلاوة قرآن
یک مسلمان باید روزانه به هر مقدار که می تواند قرآن بخواند، البته هم باید قرآن بخواند هم آداب تلاوت و قرائت قرآن را بیاموزد، خدای متعال میفرماید: پس آن مقدار از قرآن که برای شما میسر است تلاوت کنید
فاقرء وا ما تیسر من القرآن
ودر جای دیگری فرمود: قرآن را با دقت و تأمل وشمرده بخوان
و رتل القرآن ترتیلا
سوره مزمل / 4 و 20
و لذا مولا امیر المؤمنین علیه السلام میوه و باروری ایمان را به تلاوت قرآن می داند
قال علی علیه السلام : لقاح الایمان تلاوة القرآن
غررالحکم
حق تلاوت
البته منظور از تلاوت قرآن، تلاوت به همراه درس و فرا گیری برای خودسازی و پرورش ایمان و تقوا می باشد و لذا امام صادق علیه السلام در ذیل آیه 121 سوره بقره فرمود: حق تلاوت این است که در معانی آن تحقیق و بررسی کنید و احکام آن را بیاموزید و به وعده های آن امیدوار باشید و از عذاب آن بترسید و از داستانها و مثلهای آن عبرت و پند بگیرید و به اوامر آن عمل کنید و از نواهی آن حذر نمائید
الامام الصادق علیه
السلام : فی قوله تعالی : الذین آتیناهم الکتاب یتلونه حق تلاوته اولیک
یومنون به
یرتلون آیاته و یتفقهون معانیه و یعلمون باحکامه و یرجون
وعده و یخشون عذابه و یتمثلون قصصه و یعتبرون امثاله و یاتون اوامره و
یجتنبون نواهیه
منتخب میزان الحکمة ص 418
******************
استماع و سکوت هنگام قرائت
و اذا قرئ القرآن فاستمعوا له و انصتوا لعلکم ترحمون
سوره اعراف 204
خدای متعال در قرآن
می فرماید: هنگامی که قرآن خوانده می شود گوش فرا دهید و خاموش باشید تا
مشمول رحمت خدا شوید
آنطوری که از روایات و فتاوا به دست می آید در نماز
گوش دادن به قرآن واجب است ولی در غیر نماز شایسته است که در هر جا ودر هر
حال کسی که قرآن ا تلاوت، دیگران به احترام قرآن که کلام خدا است، سکوت
کنند و گوش جان فرا دهند و پیام خدا را بشنوند و در زندگی خود از آن الهام
بگیرند، زیرا قرآن تنها کتاب قرائت نیست، بلکه کتاب فهم و درک و سپس عمل
است، به این حکم به قدری تأکید شده که در بعضی روایات از آن تعبیر به واجب
شد، و لذا از امام صادق علیه السلام نقل شده است که فرمود: بر تو واجب است
که در نماز و غیر نماز در برابر شنیدن قرآن سکوت و استماع کنی
قال الصادق علیه السلام: یجب الانصات للقرآن فی الصلاة و فی غیرها
تفسیر برهان ج 2 ص 57
******************
دوری از شیطان هنگام قرائت
فاذا قرأت القرآن فاستعذ بالله من الشیطان الرجیم
سوره نحل / 98
هنگامی که قرآن می خوانی از شر شیطان مطرود به خدا پناه ببر
البته
منظور تنها ذکر أعوذ بالله من الشیطان الرجیم نیست، بلکه تحقق حالتی در
نفس و جان انسان، حالت توجه به خدا، حالت جدائی از هوی و هوسهای سرکش که
مانع فهم و درک صحیح انسان است، حالت بیگانگی از تعصبها و غرورها و خود
خواهی و خودمحوری که انسان را وادار می کند که از همه چیز، حتی از سخنان
خدا به نفع خواسته های انحرافی خود استفاده کند
اگرچه به دنبال آیه فوق
می فرماید: شیطان تسلطی بر کسانی که ایمان دارند و بر پروردگارشان توکل می
کنند، ندارد
إنه لیس له سلطان علی الذین آمنوا و علی ربهم یتوکلون
امام صادق علیه السلام فرمود: به خداوند شنوا و دانا از شیطان رجیم پناه می برم و به او پناه می برم از اینکه نزد من حضور یابند
أعوذ بالله السمیع العلیم من الشیطان الرجیم و أعوذ بالله أن یحضرون******************
